Otizm Politikalarında "Yardım Değil Hak Temelli Yaklaşım" Vurgusu
Türkiye Otizm Meclisi (TOM) Yürütme Kurulu Üyeleri, üye dernekler ve Türkiye’nin dört bir yanından aileler, TBMM Engelli Sorunlarını Araştırma Komisyonu Başkanı Sn. Mehmet Kasapoğlu ile Meclis çatısı altında bir araya geldi. Otizmli çocuk, genç ve yetişkin temsilcilerinin de katıldığı, uzmanların katkı sunduğu yaklaşık üç saat süren toplantıda otizm politikaları masaya yatırıldı. Katılımcılar, “Otizm politikalarında yardım değil, hak temelli yaklaşım istiyoruz” mesajını güçlü şekilde dile getirdi.
Toplantıda, Türkiye Otizm Meclisi tarafından hazırlanan “Otizm Eylem Planı Yıllık 2025” raporu da kamuoyu ile paylaşıldı. Eğitim, sağlık, istihdam, güvenlik ve sosyal yaşam alanlarında otizmli bireylerin ve ailelerinin karşılaştığı sorunlar raporda detaylandırıldı. II. Otizm Eylem Planı’nda öngörülen 69 faaliyetten yalnızca 9’unun hayata geçirildiği vurgulanarak mevcut politikaların “yardım temelli” anlayışta kaldığı, hak temelli dönüşüme ihtiyaç olduğu ifade edildi.
Raporda öne çıkan eleştiriler arasında; eğitimin kapsayıcılıktan uzak olması, sağlık sisteminin bütüncül yaklaşımdan yoksunluğu, bakım merkezlerinde ihmal ve şiddet vakaları, yerel yönetimlerin otizm planlarına dahil edilmemesi yer aldı. Ayrıca, medyanın damgalayıcı dilini dönüştürmesi gerektiği ve sağlıklı veri olmadan politika üretilemeyeceği vurgulandı.
Uluslararası iyi örnekler de raporda yer aldı. Avustralya’da her otizmli bireye iki bağımsız yaşam asistanı tahsisi, Fransa’da “tek kapıda çözüm” sistemi, Almanya’da vergi indirimleri ve eğitimde dezavantajların giderilmesine yönelik politikalar dikkat çekici uygulamalar arasında gösterildi.
Türkiye Otizm Meclisi, raporun amacını “Otizmli bireyler ve ailelerinin yaşadığı temel sorunları görünür kılmak, çözüm için somut politika önerileri geliştirmek ve kapsayıcı, fırsat eşitliği sağlayan düzenlemeler yapılmasını sağlamak” olarak açıkladı. Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile yerel yönetimlerin daha etkin rol alması gerektiği belirtildi.